Μανώλης Κοττάκης
Το πρώτο έναυσμα για το σημερινό σημείωμα μού δόθηκε το περασμένο καλοκαίρι, όταν ο Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής Ελπιδοφόρος βάπτισε σε ναό της Βουλιαγμένης, παρά το ορθόδοξο τυπικό, τα τέκνα δύο ομοφυλόφιλων ανδρών.
Ήταν η αφορμή και το πρώτο μεγάλο και γερό χτύπημα στα μυστήρια της Ορθοδοξίας μας. Χτύπημα που απομάκρυνε πολλούς ορθόδοξους ομογενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες από το ποίμνιο του Αρχιεπισκόπου και τους ανάγκασε να εκκλησιάζονται σε ρωσικές εκκλησίες.
Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος δικαιολόγησε την πράξη του με τη φράση «εγώ παιδιά κλήθηκα να βαφτίσω», χωρίς βεβαίως να διευκρινίσει αν θα βάφτιζε παιδιά φτωχών ομοφυλοφίλων.
Διότι τα παιδιά που βάφτισε ήταν παιδιά πλούσιων ομοφυλοφίλων. Μάθαμε μάλιστα εξωδίκως εκ των υστέρων ότι ο Ελπιδοφόρος είχε προγραμματίσει, εκτός από τα βαφτίσια στη Βουλιαγμένη, να παντρέψει και τους δύο άνδρες στη Μύκονο, μολονότι αυτό το είδος του γάμου ακόμα δεν αναγνωρίζεται στην Ελλάδα. Γράφω «ακόμα», γιατί ερωτηθείς ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη απάντησε «κάθε πράγμα στον καιρό του». Ο θόρυβος που ξέσπασε όμως από τα βαφτίσια χάλασε τα σχέδια και ανέβαλε τον γάμο.
Ωστόσο το μυστήριο του βαπτίσματος όπως πραγματοποιήθηκε και αποτέλεσε μείζονα αφορμή για σοβαρό εκκλησιαστικό διάλογο για το τι είναι τελικά η βάπτιση, κοσμικό γεγονός ή μυστηριακό, επί του οποίου η Εκκλησία διατηρεί την εποπτεία, όπως έδειξε η συνέχεια δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός. Ξενόφερτο.
Με λύπη μας παρατηρούμε σημάδια εκφυλισμού των μυστηρίων και σε άλλες περιπτώσεις. Εσωτερικές. Η βάπτιση τέκνου επώνυμου ηθοποιού που έκανε παλαιοημερολογίτης ιερέας σε πισίνα ομολογούμε ότι μας σκανδάλισε. Γιατί και εδώ ξεφύγαμε από το μυστήριο και ασχοληθήκαμε με τα κοσμικά. Στόχος των γονέων ήταν ενδεχομένως να κάνουν εντύπωση – και έκαναν εντύπωση. Αλλά αν πράγματι θέλει κανείς να λαμβάνει την ευλογία της Εκκλησίας μας, να βαφτίζεται στο λάδι της και να ακολουθεί την ομολογία Πίστεώς της, καλό είναι τα φαινόμενα αυτά να εξαλειφθούν. Είναι πιο τίμιο να θελήσει κάποιος να πάει στον τοπικό δήμο και να προχωρήσει σε ονοματοδοσία του τέκνου του χωρίς την παρουσία της Εκκλησίας, παρά να καλεί την Εκκλησία να συμπράξει στον εκφυλισμό των μυστηρίων της.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους γάμους. Φίλοι καλοί μού εξομολογήθηκαν πόσο άβολα αισθάνθηκαν όταν παρακολούθησαν σε νησιά του Αιγαίου γάμο στην παραλία κατά τα τυπικά άλλων εκκλησιών και δογμάτων, με ορθόδοξο ιερέα, χωρίς εκκλησία. Με πλάτη τη θάλασσα και φόντο λουομένους. Ηταν τόσο σκανδαλιστικό. Οι Κινέζοι που έρχονται από την άλλη πλευρά του πλανήτη μπορεί και να επιλέγουν αυτή τη μορφή μυστηρίου. Τη φαντεζί.
Αλλά γάμος χωρίς εκκλησία για εμάς δεν νοείται. Αλλά και στην εκκλησία πολλές φορές συμβαίνουν απογοητεύσεις. Οπως αυτή που μου εξομολογήθηκαν φίλοι που παρακολούθησαν μυστήριο γάμου σε εκκλησία στο Λαύριο, όπου ο μεν ιερέας ήταν εξαιρετικός, παιδευτικός και απηύθυνε στο νέο ζευγάρι τις νουθεσίες που απαιτούντο, ωστόσο, όταν το ζεύγος βγήκε στο προαύλιο της εκκλησίας για να φωτογραφηθεί, αμέσως πίσω του έκλεισαν άρον άρον οι θύρες του ναού και έσβησαν τα φώτα! Λαμπρότης ουδεμία. Να μη σχολιάσω, τέλος, αυτή τη νέα μόδα να απαγορεύεται να ρίξει κανείς ρύζι στους νυμφευομένους την ώρα του χορού του Ησαΐα μέσα στην εκκλησία.
Αντιλαμβάνομαι ότι στους καιρούς μας καμιά φορά η Εκκλησία χρειάζεται και για λόγους οικονομικούς να κάνει παραχωρήσεις. Οι πολιτικοί γάμοι θεωρούνται πλέον πιο φτηνοί από τους ορθόδοξους, που θεωρούνται ακριβοί, γι’ αυτό οι μητροπολίτες μας προσανατολίζονται στις ανάγκες -ας χρησιμοποιήσω τη βλάσφημη λέξη- της «αγοράς». Ωστόσο δεν είναι αυτός λόγος για να αλλοιώνονται τα μυστήρια. Η λέξη παράδοση προέρχεται από το ρήμα παραδίδω. Η Ορθοδοξία έχει ένα συγκλονιστικό αυστηρό τυπικό, το οποίο δεν επιδέχεται αλλοίωση. Έτσι μας το παρέδωσαν, έτσι πρέπει να το παραδώσουμε. Και όχι να αποκαρδιωνόμαστε παρακολουθώντας τα… μυστήρια των μυστηρίων…