Κι ‘όμως διαδίδονται από τα συστημικά μέσα
Σε άλλο επίπεδο έχει πάει η παραπληροφόρηση εν μέσω της σύγκρουσης στην Ουκρανία
Καταιγισμός από ψευδείς και ανακριβείς ειδήσεις, κατασκευασμένα ντοκουμέντα και φωτογραφίες από ταινίες και βιντεοπαιχνίδια έχει καταγραφεί στα κοινωνικά δίκτυα από την αρχή του φρικτού πολέμου.
Και φυσικά κάτι τέτοιο ήταν αναμενόμενο καθώς -όπως λένε και οι παλαιοί- η πρώτη απώλεια σε έναν πόλεμο είναι η αλήθεια. Το εξαιρετικά δυσάρεστο και απογοητευτικό όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι πως -πλέον- τα μέσα της μιας εκ των αντιμαχόμενων πλευρών, αυτή της Ρωσίας, έχουν αποκλειστεί/εξαφανιστεί από τα mainstream κοινωνικά δίκτυα αλλά και πως στις μέρες μας έχουμε τεράστιους ιδιωτικούς οργανισμούς των οποίων ο αποκλειστικός σκοπός είναι να ελέγχουν την εγκυρότητα των ειδήσεων που δημοσιεύονται.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει να κόβονται ως αναληθή memes, γελοιογραφίες αλλά και δηλώσεις επάνω σε ιατρικά θέματα οι οποίες στην συνέχεια επαληθεύτηκαν από την πραγματικότητα, ακόμα και στην Ελλάδα. Οπότε εντύπωση προκαλεί πως κάποιες από τις “συγκινητικότερες” ιστορίες του πολέμου στην Ουκρανία που μέχρι στιγμής έχουν γνωστοποιηθεί, είναι απλή αγνή παραπληροφόρηση.
Οι μάρτυρες στο «Φιδονήσι»
Η ιστορία των 13 Ουκρανών στρατιωτών του μικρού νησιού «Φιδονήσι» στη Μαύρη Θάλασσα, οι οποίοι αρνήθηκαν να παραδοθούν μετά το τελεσίγραφο των Ρώσων λέγοντας “Αντε γ… Ρωσία!” μόνο και μόνο για να κονιορτοποιηθούν από τα Ρώσικα πυρά, έκανε τον γύρο του διαδικτύου.
Το θάρρος και η αυτοθυσία τους επαινέθηκε τόσο από την ουκρανική κυβέρνηση και τον ίδιο τον πρόεδρο Ζελένσκι, αλλά και χιλιάδες ΜΜΕ και σχολιαστές στα κοινωνικά δίκτυα που έκαναν λόγο για “νέους Λεωνίδες”.
Της ίδιας ανταπόκρισης ωστόσο δεν έτυχε η επίσημη ανακοίνωση του Ουκρανικού Πολεμικού Ναυτικού σύμφωνα με το οποίο οι στρατιώτες αναγκάστηκαν να παραδοθούν «λόγω έλλειψης πυρομαχικών» και είναι ζωντανοί και καλά στην υγεία τους.
Το “Φάντασμα” του Κιέβου
Την περίπτωση του “υπερφυσικού άσσου” της Ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας. Πρόκειται για ένα βίντεο το οποίο διαμοιράστηκαν χιλιάδες χρήστες, το οποίο έδειχνε μια υποτιθέμενη αερομαχία στους ουρανούς του Κιέβου ανάμεσα σε ρώσικα αεροσκάφη και ενός “ουκρανικού MiG-29”. Η περιγραφή δε, που συνήθως συνόδευε το βίντεο έκανε λόγο για έναν μυθικό Ουκρανό πιλότο, ο οποίος “έχει κάνει έξι καταρρίψεις” εντός ολίγων ωρών.
Το «Φάντασμα του Κιέβου» λίγες μόνο ώρες μετά έγινε αστικός θρύλος ενώ λίγοι έμαθαν πως το εν λόγω βίντεο ήταν “κλεμμένο” απόσπασμα από το βιντεοπαιχνίδι Digital Combat Simulator.
Το “Αντίο”
Η συγκλονιστική φωτογραφία με δυο παιδάκια να χαιρετούν στρατιωτικά τους Ουκρανούς υπερασπιστές, έκανε τον γύρο του διαδικτύου και είναι όντως συγκινητική. Αυτό που δεν είπε κανείς από τους χιλιάδες που την διαμοίρασαν και τους ακόμα περισσότερους που την σχολίασαν είναι πως η φωτογραφία έκανε πρώτη φορά την εμφάνισή της το 2016 και τα παιδάκια πολύ πιθανό σήμερα να είναι οι ίδιοι στα χαρακώματα.
Παλαιά οι μελετητές έκαναν λόγο για την “ομίχλη του πολέμου” που απόκρυβε τα πραγματικά γεγονότα μέχρι τουλάχιστον οι μάχες να τελειώσουν. Ίσως στις ημέρες μας θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε και τα ψηφιακά σκουπίδια στην ομίχλη.