Ὁσίου Σωφρονίου τοῦ Ἔσσεξ
Δυο μοναχοί συνομιλούσαν για τη σωτηρία.
Ο ένας έλεγε:
– Η ψυχή μου δεν μπορεί να συμβιβαστεί με τη σκέψη ότι κάποιος θα χαθεί αιώνια. Νομίζω πως ο Κύριος θα βρει τρόπο να τους σώσει όλους.
Ο άλλος απάντησε:
– Οι άγιοι Πατέρες λένε ότι ο Θεός μπορούσε να δημιουργήσει τον άνθρωπο χωρίς τη συνέργειά του, αλλά να τον σώσει χωρίς τη συμφωνία και τη συνέργεια του ιδίου του ανθρώπου είναι αδύνατο.
Η σωτηρία και η απώλεια βρίσκονται στην ελευθερία του ανθρώπου.
Ο πρώτος:
– Νομίζω ότι ο Θεός με το πλήθος της αγάπης Του θα υπερβεί την αντίσταση του κτίσματος, χωρίς να καταλύσει την ελευθερία του.
Ο δεύτερος:
– Μου φαίνεται πως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ελευθερία του ανθρώπου είναι δυνητικά τόσο μεγάλη, που και στο επίπεδο του αιώνιου Είναι, μπορεί να προσδιοριστεί αρνητικά απέναντι στον Θεό. Όσοι δεν το γνωρίζουν αυτό ή το λησμονούν, τρέφονται με «ωριγενικό γάλα».
– Αλλά πραγματικά, αυτό είναι μωρία!
– Ναι, μωρία.
– Τι να κάνουμε, λοιπόν;
– Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι, και εμείς πρέπει να σκεφτόμαστε τη σωτηρία όλων και να προσευχόμαστε για όλους. Αλλά ούτε η αποκάλυψη ούτε η πείρα μας μάς δίνουν βάση να ισχυριστούμε ότι όλοι θα σωθούν.
Η ελευθερία είναι μεγάλο δώρο, αλλά φρικτό.