Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ
Πώς να περάσουμε μια μέρα χωρίς αμαρτία, δηλαδή άγια; Να το καθημερινό πρόβλημα μας. Πώς να μεταμορφώσουμε το είναι μας, το φρόνημα, τα αισθήματα, τις ίδιες τις φυσικές αντιδράσεις μας, ώστε να μην αμαρτήσουμε ενάντια στον Ουράνιο Πατέρα μας, στον Χριστό, στο Άγιο Πνεύμα, στην ανθρώπινη υπόσταση, στον αδελφό μας και σε κάθε πράγμα σ’ αυτή τη ζωή;
Οι άνθρωποι μόνοι τους δεν μπορούν να καταλάβουν αν αμαρτάνουν ή όχι. Μόνο ο Κύριος και το Άγιο Πνεύμα το αποκαλύπτουν. Στον παράδεισο, όταν ο Ιησούς Χριστός μίλησε με τον Αδάμ, αυτός αρνήθηκε να κατηγορήσει τον εαυτό του: «Εσύ μου έδωσες αυτή τη γυναίκα, και αυτή μου έδωσε να φάω αυτόν τον καρπό». Ας προσπαθήσουμε να μη κατηγορούμε τον Θεό.
Πώς να εργαστούμε τη σωτηρία μας; Πώς να αφθαρτοποιήσουμε το σώμα μας, να ελευθερωθούμε από το κράτος της αμαρτίας και την εξουσία του θανάτου; Αυτή πρέπει να είναι η μέριμνα μας κάθε στιγμή· διαρκώς πιο δυνατή, πιο έντονη. Η ζωή είναι τόσο σύντομη και ο σκοπός τόσο υψηλός, αλλά και τόσο απομακρυσμένος.
Οι εξωτερικές εκδηλώσεις της ασκήσεως όπως είναι η τήρηση των νηστειών δεν αρκούν. Οφείλουμε να αναγεννηθούμε εκ θεμελίων.
Πώς να μη φοβούμαστε τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή; Στην αρχή της διαμονής μου στο Άγιον Όρος η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ήταν για μένα μια μεγάλη γιορτή: Να ετοιμασθώ, για να δεχθώ την αποκάλυψη της αναστάσεώς μας. Αν δεχθούμε αυτήν την αποχή από την τροφή με εμπνευσμένη προσευχή, όχι μόνο ο οργανισμός μας θα την αντέξει εύκολα, αλλά και πολλές αρρώστιες θα θεραπευθούν.
Όσοι έχουν την ευλογία να έχουν καλή υγεία και μπορούν να απέχουν από την τροφή για μερικές εβδομάδες, φθάνουν σε κατάσταση μακαριότητος. Τα πάθη γαληνεύουν. Ζωντανό αίσθημα ειρήνης και παρουσίας του Θεού συνοδεύει την προσευχή. Είναι κρίμα που σήμερα δεν έχουμε συχνά αύτη την αντοχή.
Σήμερα είναι αδύνατο να επιβάλλουμε πλήρως τους κανόνες της Εκκλησίας. Εφόσον είστε όλοι διαφορετικοί ο ένας από τον άλλο, καθορίστε μόνοι τη νηστεία σας. (1)
Το μειονέκτημα των σαφώς καθορισμένων κανόνων είναι ότι καθησυχάζουν τη συνείδηση εκείνων που μπορούν να τους τηρούν, και τους δίνουν την αίσθηση ότι είναι σωσμένοι. Αυτό είναι πολύ αφελές. Οι Φαρισαίοι, οι ασκητές και θεολόγοι της Παλαιάς Διαθήκης εγκρατεύονταν επίσης, αλλ’ αυτό δεν ήταν αρκετό. Ο Χριστός είπε: «Εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη υμών πλείον (των αρετών) των Γραμματέων και των Φαρισαίων, ου μη εισέλθητε εις την Βασιλείαν των Ουρανών» (Ματθ. 5,20).
Ο Απόστολος Παύλος, το μεγάλο αυτό πνεύμα που μας έδωσε η Πρόνοια του Θεού, βεβαιώνει ότι ο νόμος δεν οδήγησε ποτέ κανένα στην τελειότητα. Αυτό σημαίνει ότι οι κανόνες της Εκκλησίας μπορούν να μας βοηθήσουν στην αρχή. Πράγματι, αν από την αρχή αφεθούμε στον εαυτό μας, στο αυτεξούσιο μας, μπορεί να αισθανθούμε λίγο χαμένοι.
Ο άνθρωπος που κατόρθωσε να υψωθεί πάνω από κάθε νόμο, έφθασε στην κατάσταση της θεώσεως, δηλαδή στη σωτηρία. Σημαντικότερο είναι να έχουμε συνείδηση και υπευθυνότητα για την κάθε κίνηση της καρδιάς και του νου μας, παρά να έχουμε κάποιον κανόνα.
Είναι δυσκολότερο να αναπτύσσουμε κάποια ικανότητα διακρίσεως, παρά να ορίζουμε στον εαυτό μας κανόνες.
Δεν μπορούμε να θεωθούμε με την άσκησή μας. Η θέωση ενεργείται με την ενοίκηση του Θεού μέσα μας και όχι με τις δικές μας ικανότητες.
Η σκέψη μας ας είναι εκεί όπου είναι ο Χριστός. Τότε η προσευχή μας θα είναι μαζί Του και δε θα μένει πολύς χώρος για τα πάθη. Θα συνηθίσουμε να ζούμε με αυτόν τον τρόπο, και με αυτή την ειρηνική ζωή θα ανοικοδομήσουμε όλο το είναι μας.
Φυλάξτε όλα αυτά στη συνείδησή σας, και η ζωή σας θα είναι γεμάτη έμπνευση, όχι μόνο κάθε μέρα αλλά κάθε στιγμή.
(1) Εδώ ο Γέροντας αναφέρεται κυρίως στην πλήρη αποχή τροφής των τριών πρώτων ημερών της Μ. Τεσσαρακοστής