† Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ως πρότυπο της συζυγικής αγάπης, αναφέρει τη σχέση του Χριστού προς την Εκκλησία. Σκοπό του γάμου αναφέρει τη θέωση των συζύγων. Την παιδοποιΐα συνδυάζει με την καλλιτεκνία. Τον γάμο θεωρεί λιμάνι, σχολείο, στίβο, παλαίστρα και μεγάλο μυστήριο. Εγκωμιάζει την τεκνογονία και δίνει μεγάλη σημασία στην καλή ανατροφή των παιδιών.
Στο πνεύμα του θείου και ιερού Χρυσοστόμου μιλούν και σύγχρονοι Αγιορείτες Γέροντες: Παΐσιος Αγιορείτης, Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης ως και Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης.
Ο Γέροντας Παΐσιος μίλησε, έγραψε και προσευχήθηκε για τη σύγχρονη ελληνική οικογένεια και βοήθησε έτσι πολύ στη λύση διαφόρων προβλημάτων. Ο αγιασμός, συχνά λέει, είναι ο κύριος σκοπός όλης της οικογένειας. Οι γονείς πολύ βοηθούν τα παιδιά τους με το παράδειγμά τους. Η σιωπηλή παραίνεση των γονέων και ιδιαίτερα της αγαθής μητέρας έχει μεγάλη απήχηση στις ψυχές των παιδιών.
Οι διαφορές των συζύγων είναι προς αλληλοσυμπλήρωση και αλληλοβοήθεια και όχι για συνεχείς διαπληκτισμούς, που πολύ κουράζουν τα παιδιά. Με τη φιλάρετη ζωή έρχεται η αλληλοκατανόηση και ο αλληλοσεβασμός, που επηρεάζει τα παιδιά και τα μαθαίνει να αγωνίζονται, να ταπεινώνονται, να θυσιάζονται, να αγαπούν.
Την Εκκλησία θα πρέπει να ακολουθούν αβίαστα, με το άγιο φιλότιμο, με πόθο και λαχτάρα. Η ευλάβεια, η ευσέβεια και μεγαλοκαρδία των γονέων αποτυπώνονται στις καρδιές των παιδιών. Όλα αυτά είναι πολύτιμη περιουσία, που αξίζει να τους κληρονομήσουν. Η καλή ατμόσφαιρα στο σπίτι κάνει τα παιδιά να μείνουν σε αυτό. Δεν θα συγκρατηθούν τα παιδιά με την αυστηρή πειθαρχία αλλά με την καλωσύνη, την υπομονή και τη θυσιαστικότητα.
Συνεχίζοντας ο Γέροντας Πορφύριος έλεγε πως, αν οι γονείς είναι μπερδεμένοι, θα είναι μπερδεμένα και τα παιδιά. Η αγωγή, έλεγε, αρχίζει από την περίοδο της κυήσεως. Ο αυταρχισμός στην οικογένεια δημιουργεί υποκρισίες, τιμωρίες και ενοχές. Τα παιδιά θέλουν πιο πολύ τους γονείς κοντά τους, να μιλούν και να παίζουν μαζί τους, παρά τα όποια πλούσια δώρα τους. Τα παιδιά δεν μας ανήκουν εξουσιαστικά, αλλά είναι του Θεού. Δεν τους επιβαλλόμαστε δυναστικά, αλλά τα εμπνέουμε να βρούνε την κλήση τους. Δεν βοηθούν τόσο οι συνεχείς απειλές και αυστηρές απαγορεύσεις όσο το βιωμένο παράδειγμα. Μία παιδαγωγική σιωπής, προσευχής, υπομονής, ανοχής θα μπορούσε να φέρει πολύ καλύτερα αποτελέσματα.
Ο Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης μιλούσε συχνά στους γονείς για τη μεγάλη κατανόηση που έπρεπε να έχουν όχι μόνο στις σωματικές αλλά και στις ψυχολογικές ανάγκες των παιδιών. Ιδιαίτερα η μητέρα συνδράμει σημαντικά στην ολοκλήρωση της προσωπικότητος των παιδιών.
Οι χριστιανοί γονείς δεν θα πρέπει να καταπιέζουν τα παιδιά τους, αλλά με ωραίο και ελεύθερο τρόπο να τους προσφέρουν ορθή και υγιή διαπαιδαγώγηση. Οι δεσμοί με την οικογένεια, την Εκκλησία και την πατρίδα θα πρέπει να παρουσιασθούν όμορφα, δίχως ακρότητες και φανατισμούς. Θα πρέπει να γίνει μία διακριτική επιστροφή στους αρχαίους ιερούς θεσμούς. Η οικογενειακή εστία είναι λίκνο και θα πρέπει να διαφυλαχθεί αλώβητο από μοντέρνες ιδέες, ανόσιου και ανούσιου εκσυγχρονισμού.
Σήμερα δυστυχώς, θα πρέπει να ομολογήσουμε, ότι δεν τα μεγαλώνει τα παιδιά τόσο η μοναδική τρυφερότητα της μητέρας, η υπομονή της καλοκάγαθης γιαγιάς, αλλά η αλλοδαπή υπηρεσία και η ασίγαστη τηλεόραση. Δεν μπορεί συνεχώς να καυγαδίζουν, να γκρινιάζουν, να φωνάζουν, να παραπονούνται οι γονείς και να θέλουν τα παιδιά τους να είναι ήσυχα, ήρεμα, γαλήνια και φρόνιμα. Η αρετή ή η κακία που έχουν οι γονείς θα περάσει και στις καρδιές των μικρών παιδιών τους, που τους μιμούνται σε όλα.
Τα παιδιά θέλουν πιο πολύ να έχουν, το ξαναλέμε, λίγο από τον χρόνο μας παρά τις όποιες άλλες προσφορές μας. Συχνά τα εισάγουμε στον υπερκαταναλωτισμό και στο πνεύμα του θεοποιημένου ευδαιμονισμού από πολύ νωρίς. Δεν είχαμε ποτέ άλλοτε τόσο νευρικά, ατίθασα, θλιμμένα και μελαγχολικά παιδιά από ό,τι στον καιρό μας. Η ψυχολογία αδυνατεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο. Ταπεινά φρονούμε πως έχουμε έξαρση εγωισμού, φλεγμονή υπερηφάνειας, άνοδο έπαρσης, επιδημία ατομισμού. Πρέπει να ξαναδούμε τα παιδιά μας με μεγαλύτερη συμπάθεια, κατανόηση, υπομονή και αγάπη.
Θα χαρώ πολύ, αν μάθω, ότι οι ταπεινοί μου αυτοί λόγοι βοήθησαν σε κάτι, έστω και ελάχιστα. Στον Θεό ανήκει πάντοτε η δόξα. Ταπεινά εύχομαι η Παναγία μας και όλοι οι άγιοι να πρεσβεύουν πάντοτε υπέρ ενισχύσεως της ελληνικής οικογένειας, που δυστυχώς κλυδωνίζεται επικίνδυνα. Σίγουρα όμως υπάρχουν ηρωικοί γονείς και εκλεκτά παιδιά.
Από το βιβλίο: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Οικογένεια, Γονείς και Παιδιά. Ιερά Μητρόπολις Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Μεσολόγγι 2009, σελ. 13.