† μοναχή Ἀκυλίνα Παρμαξίδου, ἡγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἀναλήψεως Σίψας
Τί είναι αυτό πού δυσκολεύει, πού εμποδίζει την αγάπη; Όλοι την επιζητούμε, όλοι την θέλουμε, αλλά προκύπτουν εμπόδια. Πιο συγκεκριμένα: Όταν συμφωνούν δύο πνευματικοί άνθρωποι, τότε έχουν αγάπη μεταξύ τους.
Σε ανθρώπους πού είναι μακριά από τον Χριστό την βρίσκουμε με το σπίρτο, γιατί συμφωνούν ως προς την ζωή πού κάνουν. Άραγε μπορεί να εμποδίσει η ζωή του άλλου ένα πνευματικό άνθρωπο ν’ αγαπήσει και κάποιον άλλον; Δηλαδή μόνο μέσα στα πνευματικά όρια βρίσκεται η αγάπη; Λέει ο Απόστολος Παύλος πολλά πράγματα για την αγάπη. Η καθεμιά πού βλέπει να σκοντάφτει; Είναι η φιλαυτία μας το εμπόδιο αυτό. Είτε διότι δεν απένειμα τον κατάλληλο σεβασμό, είτε διότι δεν πρόσεξα, δεν έδωσα την τιμή πού έπρεπε να δώσω.
Βάζουμε σαν κέντρο τον εαυτό μας και μετά όλα τα υπόλοιπα. Όλες οι αρετές συνδέονται η μία με την άλλη και αποτελούν μία αλυσίδα. Αν πάρουμε και το αντίθετο, αποτελούν και πάλι αλυσίδα. Έχεις την ταπείνωση, θα έχεις και την υπακοή σου και την υπομονή. Αν έχεις εγωισμό κι εκείνος με τη σειρά του ελκύει όλες τις άλλες κακίες. Και οι αρετές και οι κακίες είναι συνδεδεμένες με κρίκους. Όταν μπουν όμως μέσα στον αγώνα, όλα κατορθώνονται. Αν όχι όλα, ένα μεγάλο μέρος.
Ποτέ ο κόπος δεν πάει χαμένος. Όταν συλλάβουμε τον εαυτό μας να μην έχει την αγάπη πού θέλει ο Θεός, να πούμε: σε αυτό πάνω θα δουλέψω. Η αγάπη δεν έχει συντροφιά αποκλειστική, δεν έχει κύκλο στενό να βρει την εφαρμογή της. Όταν υπάρχει αγάπη, χάνει κάνεις τον εαυτό του. Η αγάπη προς τον Θεόν, προς τον πλησίον απαιτεί θυσία. Πρώτη μεγάλη θυσία κατά την γνώμη μου είναι το εγώ μας. Δεν υπηρετείται ο Θεός χωρίς θυσία. Είναι μεγάλη αρετή. Θέλει όμως να βγούμε λίγο από τον εαυτό μας. Η αγάπη δεν έχει φιλία, είναι φίλη μου και συμπάσχω στα προβλήματα της και την πονώ.
Άλλα αν τύχει και κάποιος άγνωστος πού έχει πρόβλημα, θα τού συμπαρασταθώ το ίδιο.
Το να κάνεις ελεημοσύνη είναι εύκολο. Όταν όμως δώσεις κάτι περισσότερο θα νιώσεις και ικανοποίηση. Ο άνθρωπος πού έχει αγάπη, πάντα δικαιολογεί. Φυσικά αυτό το πράγμα είναι σε ανθρώπους πού συνεργάζονται, πού ζουν μαζί. Όσο μπορεί νά παρακολουθήσει κανείς τον εαυτό του πιο εύκολα, την πρόοδο δηλαδή, μου ήρθε ο λογισμός να μού θυμίσει αυτό πού μου έκανε η αδελφή μου. Σήμερα μπόρεσα πιο εύκολα να τον διώξω από προηγούμενες φορές. Ένα πράγμα μπορεί να το αντιμετωπίσουμε εύκολα, άλλα μετά θέλει προσοχή ο λογισμός. Το άρμα τού διαβόλου είναι ο λογισμός, δεν μας αφήνει καλό λογισμό.
Είναι μεγάλο εμπόδιο ο λογισμός στην αγάπη όπως και τ’ αντίθετο. Ρώτησαν τον π. Παΐσιο πως μπορώ να καταλάβω ποιος λογισμός είναι δικός μου και ποιος είναι πού μού φέρνει ο διάβολος; Με πολύ ευκολία απάντησε ότι ο λογισμός που έρχεται και δημιουργεί αμέσως μια σκοτεινιά μέσα στην ψυχή, μια αναστάτωση αυτός ο λογισμός πού με κάνει να χάσω την ειρήνη μου, είναι τού διαβόλου. Αντιθέτως, όταν δεν συμβαίνει αυτό είναι τού Θεού. Όταν εγώ πάω να δείξω την αγάπη και σου έρθει ό λογισμός: ναι αλλά εκείνος πώς σού μίλησε χτες δεν σε σεβάστηκε, δεν σε εκτιμά, σαμποτάρει τον καλό, είναι του διαβόλου. Κάθε λογισμός πού αυξάνει την αγάπη είναι καλός λογισμός. Κάθε λογισμός πού έρχεται να την υποβαθμίσει, κοπάζει το εγώ μας, την αξιοπρέπεια μας, φέρνει απόσταση μεταξύ μας, είναι κακός.
Η αγάπη θέλει καλούς λογισμούς: Ο Θεός θα με δικαιώσει. Εγώ ας ξεχάσω το κακό, ας ξεχάσω αυτό πού μού στέρησαν. Η αγάπη δεν θέλει να θυμόμαστε το κακό. Με την αγάπη πρέπει να ξεχνάμε αυτό πού μάς έκαναν. Ούτε να νιώθουμε ικανοποίηση αν πάθει ο άλλος κακό, αυτός πού μού έκανε εμένα κακό. Αν συλλάβουμε τον εαυτό μας να νιώθει ικανοποίηση, να ξέρουμε ότι βρισκόμαστε πολύ χαμηλά.
Πολύ φτωχικά σκεφτόμαστε «Νίκα εν τω αγαθώ το κακόν». Είναι μεγάλη δυσκολία. Μπορεί να είναι μια αγέρωχη και να πρέπει να ζητάς πάντα εσύ συγγνώμη κι εκείνη ποτέ να μην ζητάει. Πώς εγώ πάλι; Πώς να πολεμήσω τον διάβολό της και το διάβολό μου; Ο διάβολος δεν βγάζει διάβολο. Πρέπει εκείνη την ώρα να κοπιάσω, να ιδρώσω, να βγάλω τον δικό μου διάβολο και να πολεμήσω και τον δικό της. Έχει αξία εκεί πού υπάρχει δυσκολία να πολεμήσεις. Ο Θεός θέλει να ελεούμε, όχι υλικά. Όταν τα ’χεις, είναι πολύ εύκολο.
Ο πρωτομάρτυρας Στέφανος έτρωγε τις πέτρες σωρηδόν και προσευχόταν γι’ αυτούς να τούς συγχωρέσει ο Θεός. Άλλο όταν προσεύχεσαι και σε πιάνει κατάνυξη, μαλακώνει η ψυχή. Την ώρα όμως πού σου κάνουν κακό, έχει άξια να προσεύχεσαι. Τί δύναμη θέλει δώ πέρα; Μπορεί η αγάπη να μειωθεί ή να αυξηθεί πολεμώντας τον εαυτό μας; Η ζήλεια μειώνει την αγάπη. Όταν βγάλουμε το δικαίωμα, την φιλαυτία, γεμίζουμε από την αγάπη.
«Θέλω να ξαπλώσω. Γερόντισσα σε ζητάνε. Αχ, θα ήθελα να ξαπλώσω αυτήν την ώρα». Πρέπει ν’ αφήσεις τον εαυτό σου όχι με γκρίνια, να μην καταλάβει ο άλλος. Αυτές τις ώρες ο Θεός πού θα κάνεις κάτι αντίθετο από αυτό πού θέλεις, θα τις υπολογίσει. Συνεχώς να πεθαίνει ο άνθρωπος χάριν της αγάπης.
Πιο πολύ να κοιτάξουμε τον εαυτό μας, να συγχωρήσουμε. Την ψυχή μας βοηθάμε. Αυτά θα μάς κάνουν να μοιάσουμε κάπως στον Θεό. Την αληθινή αγάπη, όχι την υποκριτική• είτε την βλέπει ο άλλος είτε δεν την βλέπει δεν μ’ ενδιαφέρει. Ότι κάνουμε να είναι πολύ καθαρό να το δει ο Θεός και ν’ αναπαυτεί. Αναπαύτηκε ο Θεός στον Δαυίδ γιατί είχε καθαρή ψυχή άσχετα με το αμάρτημα πού έκανε. Κάθε βράδυ να ζητήσουμε συγγνώμη. Να λιώνει κανείς χάριν της αγάπης• δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα. Αν δεν το κάνει, να ζητάει συγχώρεση από τον Θεό. Δεν έκανα υπομονή, ήθελα ο άλλος να προσβληθεί. Πολλές τέτοιες ικανοποιήσεις νιώθουμε, ότι ο άλλος κακοπερνάει και τον έβαλε στην θέση του ο Θεός και εγώ ικανοποιήθηκα. Τις λεπτομέρειες πρέπει να τις κοιτάζουμε, τις γράφει ο Θεός. Ο Θεός της αγάπης να μάς φωτίζει να την βρίσκουμε όπως την θέλει Εκείνος.
Η αγάπη είναι πολυμήχανος, κανείς δεν μπορεί να καυχηθεί ότι έχει αγάπη, ούτε ο μεγαλύτερος ευεργέτης. Μπροστά στην αγάπη του Θεού, η αγάπη των ανθρώπων είναι μηδαμινή. Ο Θεός να μάς φωτίζει, να εξασκούμε την αγάπη εκεί πού είμαστε. Αν ήθελε ο Θεός να είμαστε στον κόσμο, θα μας άφηνε εκεί, δεν είναι μονοπώλιο ορισμένων ανθρώπων η εξάσκηση της αγάπης. Και ο ερημίτης που είναι μόνος του και δεν τον ξέρει κανένας, προσεύχεται για τον κόσμο.
Αυτή πού δουλεύει στο γηροκομείο, δεν είναι εύκολο, θα μου πείτε ότι πληρώνεται. Πέρα από αυτό είναι πολλά αυτά πού έχει ν’ αντιμετωπίσει. Αν κάποια μου ζητήσει βοήθεια, μην σκεφτείς αυτή δε με βοήθησε, εγώ γιατί να την βοηθήσω: Να γίνουμε καλές, να φύγει το παραμικρό που έχει δόση κακότητας ν’ αυξάνουμε σε αρετή αγάπης και εξυπηρετικότητος . Μην υπερτιμούμε τον εαυτό μας. Είμαστε αμαρτωλοί. Καλή απολογία εν ημέρα κρίσεως.
Να λέμε. «Θεέ μου αξίωσε με, εκεί θα φανούμε. Τίποτε δεν έκανα στην ζωή μου. Θεέ μου, ελέησον με». Μέχρι την τελευταία πνοή μας, το έλεος Σου να τρέχει, να μας συλλάβει. Το έλεος Του να το δείξει εν ημέρα κρίσεως για γνωστούς κι άγνωστους, για τούς αγαπητούς και τούς εχθρούς.
Η Παναγία μας ίσως θα έχει παράπονο, γιατί δεν την αγαπήσαμε όσο πρέπει. Αλλά πράγματα αγαπήσαμε. Να Την επικαλούμαστε συνέχεια. Όλος ο κόσμος να πάει στο Παράδεισο. Τί να το κάνω, να πάω στον Παράδεισο κι ο γείτονάς μου να κολάζεται; (Α’ Κορ., ιγ’,13)