π. Ανδρέας Αγαθοκλέους
Η ενασχόληση με τα σημεία που θα προηγηθούν της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού, γίνεται έντονη, όταν παρουσιάζονται παγκόσμια ή τοπικά γεγονότα που αυξάνουν την ανασφάλεια και το φόβο. Στην Αγία Γραφή, όπως και στα συγγράμματα των Αγίων Πατέρων, αναφέρονται τέτοια σημεία που δείχνουν ότι βρισκόμαστε στους έσχατους καιρούς.
Ο Απόστολος Παύλος, γράφοντας στο μαθητή του Τιμόθεο, παραθέτει τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που θα ζουν εκείνη την εποχή. Ένα απ’ αυτά είναι ότι θα έχουν «μόρφωσιν εὐσεβείας» αλλά «τὴν δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι» (Β΄ Τιμ. 3,5). Θα δείχνουν ότι έχουν ευσέβεια, αλλά δεν θα έχουν εμπειρία της αληθινής πνευματικής ζωής. Με άλλα λόγια, θα γνωρίζουν πολλά και θεωρητικά για το Χριστό, την Εκκλησία, την πίστη, τις αρετές, τις εντολές του Χριστού, αλλά δεν θα γνωρίζουν τη δύναμη που πηγάζει από την πράξη, τη σχέση με όλα αυτά τα ζωντανά και αληθινά.
Σε ποια άλλα εποχή, αλήθεια, είχαμε τόση πρόσβαση σε γνώση θεολογική, ιστορική, πατερικών συγγραμμάτων, απ’ ό,τι η δική μας; Το διαδίκτυο δεν έκαμε μόνο «τον κόσμο μια γειτονιά», αλλά και τις βιβλιοθήκες του κόσμου προσιτές στη γειτονιά. Όλοι μπορούν να μελετήσουν ό,τι θέμα θέλουν, που παλαιότερα μπορούσαν μόνο ορισμένοι σε ορισμένους χώρους.
Η «μόρφωση ευσεβείας», όμως, όπως κατανοείται εκκλησιαστικά, έχει τη δυναμική της εμπειρίας που καμιά θεωρία και διδασκαλία δεν μπορεί να την αναιρέσει. Αυτό φαίνεται σε όσους γίνονται «ποιηταί καί μή μόνον ἀκροαταί» (Ιακ.1,22) του Λόγου. Κοντά τους υποχωρούν οι σωστές αντιρρήσεις, διαφωνίες, αμφιβολίες. Το πρόσωπό τους, ειρηνικό και εκφραστικό του «καμάτου της ζωής», βεβαιώνει πως ό,τι γνωρίζουν το γνωρίζουν από πείρα. Κι αν κλήθηκαν να διδάξουν, το κάνουν όχι για προβολή, αλλά ως διακονία, ώστε όλοι, αν είναι δυνατό, να γευτούν τη χαρά της εμπειρίας.
Τα πολλά που κατακλύζουν το διαδίκτυο, όπως, βέβαια, και τα βιβλία και τα περιοδικά, όσον αφορά την πνευματική ζωή, κρύβουν δύο κινδύνους:
1.Την παραπληροφόρηση. Να προβάλλονται θέματα που δεν διδάσκει η Εκκλησία, που είναι αιρετικής θεολογίας. Κι αυτό, γιατί αγνοείται η Ορθόδοξη Θεολογία και ζωή.
2. Να διαβάζονται χωρίς προβληματισμό, με επιφανειακή ενασχόληση, απλά ως γνώση. Περνούν χωρίς να αφήνουν τη σφραγίδα τους στην καρδιά μας, όπως τις ανθρώπινες επικοινωνίες χωρίς βάθος.
Είναι εκπληκτικό το ότι ο Απόστολος Παύλος μιλά απορριπτικά γι’ αυτούς τους ανθρώπους των εσχάτων καιρών, σημειώνοντας «και αυτούς να τους αποφεύγεις» (Β΄ Τιμ. 3,5). Γιατί, φαίνεται πως η θεωρητική γνώση και πίστη είναι δαιμονική κατάσταση, αφού και τα δαιμόνια γνωρίζουν χωρίς να ζουν. Κι ακόμα, η πληροφορία χωρίς το βίωμα – που θέλει πόνο και χρόνο – δημιουργεί αυτάρκεια, έπαρση και σκληρότητα που οδηγεί στο φανατισμό.
Φαίνεται πως και στην εποχή μας είναι λίγοι οι άνθρωποι που βιώνουν την αλήθεια του Χριστού ταπεινά, αθόρυβα, νομίζοντας πως είναι οι έσχατοι όλων. Όμως αυτοί, όπως το άλας, συγκρατούν όλους από τη σήψη και νοστιμίζουν τη ζωή μας, «ἐν ἐσχάταις ἡμέραις» με την πληθώρα των γνώσεων και τη σύγχυση των αντιλήψεων.