Περί ὀνείρων καί ὁραμάτων

Νά προφυλάγεσαι ἀπό τήν ὑπεροψία κατά τήν ὥρα τῶν καλῶν ἐμπειριῶν. Δεῖξε στόν Κύριο μέ ζῆλο κατά τήν προσευχή τήν ἀσθένειά σου καί τήν ἀμάθειά σου σέ ἀντιστάθμισμα τῆς ὑπεροψίας, γιά νά μή ἐγκαταλειφθῇς στόν πειρασμό ἀπό αἰσχρότητες. Διότι τήν ὑπερηφάνεια ἀκολουθεῖ ἡ πορνεία καί τήν ὑπεροψία ἡ πλάνη.

Ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν γίνη πρῶτα ἄξιος τῆς ἀποκαλύψεως, δέν μπορεῖ νά τήν γνωρίση. Καί ἄν δέν φθάση στήν καθαρότητα, δέν μπορεῖ νά εἶναι τά νοήματά του φωτεινά, ὥστε νά θεωρῆ τά κρυπτά. Καί ὥς πού νά ἐλευθερωθῆ ἀπό ὅλα τά ὁρατά πού ἐμφανίζονται στήν κτίσι, δέν ἐλευθερώνεται ἀπό τίς σκέψεις γι᾿ αὐτά οὔτε μένει ἀργός ἀπό σκοτεινούς λογισμούς. Καί ὅπου ὑπάρχει σκοτάδι καί περιπλοκή λογισμῶν, ἐκεῖ εἶναι καί τά πάθη. Ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν ἐλευθερωθῆ ἀπό αὐτά πού εἴπαμε καί ἀπό τά αἴτιά τους, ἡ διάνοιά του δέν θά θεωρήση τά κρυπτά.

Ὁ λόγος πάλι ὅτι «τήν ὥρα τῆς χαρᾶς πρέπει νά περιμένωμε θλίψεις» σημαίνει τοῦτο. Ὅταν μέ ἐνέργεια τῆς χάριτος κινηθοῦν ξαφνικά μέσα σου λογισμοί μεγάλοι καί ἐκπλήξεις ἀπό τήν πνευματική θεωρία πού εἶναι ἐπάνω ἀπό τήν φύσι, ὅπως εἶπε ὁ ἅγιος Μᾶρκος, ὅταν μᾶς πλησιάσουν οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι μᾶς γεμίζουν πνευματική θεωρία, ὅλα τά ἐνάντια ἀπομακρύνονται κι ἐπικρατεῖ ἀνέκφραστη εἰρήνη καί γαλήνη τόν καιρό πού ζῆ κανείς σ᾿ αὐτές τίς ἐμπειρίες.

 Ὅταν λοιπόν σ᾿ ἐπισκιάση ἡ χάρις καί σέ πλησιάσουν οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι περιτειχίζοντάς σε, καί ἀπό τόν πλησιασμό σου πρός αὐτούς φύγουν ἀπό κοντά σου ὅλοι ὅσοι σέ πειράζουν, τότε νά μή ἐπαρθῆς καί νά μή νομίσης ὅτι ἔφθασες στόν λιμένα τόν ἀτάραχο καί στόν ἀμετακίνητο ἀέρα, ὅτι ἀνυψώθηκες τελείως ἀπό τοῦτον τόν κόλπο μέ τούς ἀντιθέτους ἀνέμους, καί δέν ὑπάρχει πλέον ἐχθρός οὔτε κακό συναπάντημα. Πολλοί ἔπεσαν σέ μεγάλους κινδύνους, διότι ἐσκέφθηκαν ἔτσι, ὅπως εἶπε ὁ μακάριος Νεῖλος· ἤ πάλι, ἐπειδή ἐνόμισες ὅτι εἶσαι μεγαλύτερος ἀπό τούς πολλούς καί ὅτι σοῦ ταιριάζει νά ἔχης αὐτές τίς πνευματικές ἐμπειρίες.

(᾿Από τό βιβλίο «ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΝ περί ὀνείρων καί ὁραµάτων», ἔκδ. Ἱεροῦ Κοινοβίου Ὁσίου Νικοδήµου, Γ´ἔκδοση,  σελ. 198-199).