Ιεροκλής – Ή, περί μάσκας στους ναούς

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΠΟΥΤΑΧΙΔΗΣ 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Για πού το έβαλες Ιεροκλή φορώντας χειρουργική στοματορινική καλύπτρα;

ΙΕΡΟΚΛΗΣ: Σωκράτη! Μετά τον Θεοφύλακτο και τον Ερμόλαο, τώρα επισκέπτεσαι κι εμένα.

ΣΩΚ: Βλέπω τι περνάτε και συμπάσχω. Στις μέρες μου επέζησα αρκετών λοιμών. Κι ύστερα, τα προσωπεία μού θυμίζουν εκείνον τον κωμωδοποιό που με σατίριζε…
Πού τριγυρνάς;

ΙΕΡ: Κυριακή σήμερα· πήγα στη Θεία Λειτουργία.

ΣΩΚ: Άριστα! Φορούσες και την καλύπτρα μέσα στο ναό;

ΙΕΡ: Μα και βέβαια. Γιά στάσου, όμως… Δεν νομίζω να πιστεύεις ότι εντός του ναού δεν μεταδίδεται ο ιός; Ζητώ εκ των προτέρων συγγνώμη, αλλά κάτι τέτοια που λεν μερικοί δείχνουν «πως δεν σκεπτόμαστε θεολογικά, μα ούτε και λογικά, δηλαδή, ανθρώπινα».¹

ΣΩΚ: Είσαι επιτηδευμένα ασαφής. Δεν καταλαβαίνω ποιους στολίζεις ως αθεολόγητους, παράλογους και απάνθρωπους. Αλλά, μά το σκύλο, πώς ζητάει κανείς συγγνώμη πριν από τέτοιους χαρακτηρισμούς;
Κάνε μου τη χάρη όμως και πες μου: Πιστεύεις ότι ο Χριστός κυριολεκτεί όταν λέει «ου γαρ εισι δύο ή τρεις συνηγμένοι εις το εμόν όνομα, εκεί ειμι εν μέσω αυτών» (Ματθ. 18,20); Ή μήπως είναι τρόπος του λέγειν;

ΙΕΡ: Κυριολεκτεί.

ΣΩΚ: Άρα, ήταν παρών στην Ακολουθία που παρακολούθησες στο ναό;

ΙΕΡ: Ναι.

ΣΩΚ: Επίσης, όταν ο Χριστός λέει ότι η πρόνοια του Θεού περιλαμβάνει ακόμα και τις τρίχες της κεφαλής μας (Ματθ. 10,30) υπερβάλλει ή ακριβολογεί;

ΙΕΡ: Ακριβολογεί.

ΣΩΚ: Αλλά αν ο ναός είναι ο οίκος Του και Αυτός ο Δεσπότης, θα ήμουν άστοχος αν ισχυριζόμουν ότι όταν προσέρχεσαι στο ναό, εσύ είσαι ο καλεσμένος Του κι Αυτός ο οικοδεσπότης;

ΙΕΡ: Ορθά το λες.

ΣΩΚ: Πες μου, τι νομίζεις; Ένας αγαθός άνθρωπος που καλεί κάποιους στο σπίτι του και έχει τη δυνατότητα να τους προστατέψει από κινδύνους κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, όντας παρών ως υπεύθυνος οικοδεσπότης, θα τους προστατέψει ή όχι;

ΙΕΡ: Φυσικά.

ΣΩΚ: Αν λοιπόν το κάνει αυτό ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος, δεν θα το κάνει ο Παντοδύναμος Θεός; Και μάλιστα όχι μόνο για τους Αγίους Του, αλλά και για τους αμαρτωλούς που κατεξοχήν προσκαλεί;²

ΙΕΡ: «Μην περιμένουμε»1 όμως, Σωκράτη, «να μας προφυλάξει ο Θεός εκεί που μπορούμε μόνοι μας να προφυλαχθούμε».¹ «Ο Χριστός μας την πλάκα που ήταν στον τάφο του Λαζάρου, είπε να έλθουν οι άνθρωποι να την παραμερίσουν, γιατί μπορούσαν. Τι δεν μπορούσαν; Να αναστήσουν τον νεκρό. Σ᾽ αυτό επενέβη ο Χριστός, έκανε το θαύμα και ανέστησε τον Λάζαρο (Ιωάν. 11,38-39)».¹

ΣΩΚ: Σωστά μιλάς. Μόνο που στην περίπτωσή μας η κύλιση του λίθου από τον τάφο του Λαζάρου αντιστοιχίζεται με τη διάθεση να εκκλησιαστούμε και τον πηγεμό μας στην εκκλησία. Με την είσοδό μας στο ναό βρισκόμαστε ήδη στη διαδικασία της Ανάστασης. Φορώντας τη μάσκα εντός του ναού, συσχηματιζόμαστε εκτός τόπου και χρόνου με τον νεκρό και σαβανωμένο και όχι με τον αναστημένο Λάζαρο.

ΙΕΡ: «Δηλαδή, όταν είμαι μέσα στο Ναό την ώρα που γίνεται ιερή Ακολουθία, είναι αμαρτία το να φορέσω μια ζακέτα για να προφυλαχτώ από το κρύο; Θα πω ότι μέσα στο ναό είναι ο Θεός και δεν πρόκειται να κρυώσω;».¹ «Ό,τι λοιπόν είναι μία ζακέτα για προφύλαξη από το κρύο, το ίδιο ακριβώς είναι το να φορέσω μία μάσκα για την προφύλαξη από τον κορονοϊό».¹

ΣΩΚ: Πολυεπίπεδα άστοχο το παράδειγμα... Ισχυρίζεσαι ότι το να αντιμετωπίσεις με ανθρώπινα μέσα μια άμεση σωματική δυσφορία, όπως το κρύο, μέσα στο ναό δεν είναι αμάρτημα;

ΙΕΡ: Σωστά.

ΣΩΚ: Και η ζέστη όμως προκαλεί δυσφορία. Είναι δόκιμο να πετάξει τ’ άμφια ο Ιερέας κι οι πιστοί να βγάλουν τα ρούχα τους μέσα στο ναό, επειδή ζεσταίνονται;

ΙΕΡ: Όχι.

ΣΩΚ: Από την άλλη, η μάσκα δεν θεραπεύει μια άμεση σωματική δυσφορία, όπως η ζακέτα... Σωστά; Μάλλον προλαμβάνει έναν δυνητικό κίνδυνο που δεν υφίσταται άμεσα.

ΙΕΡ: Μάλιστα.

ΣΩΚ: Σύμφωνα με τον θεόπνευστο Απόστολο Παύλο, η πίστη είναι «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων» (Εβρ. 11,1). Άρα, η άρνηση της ζακέτας δεν δοκιμάζει την πίστη, αλλά μάλλον την υπομονή σ’ ένα κρύο που το βιώνει κάποιος στο παρόν. Ανάλογα με την προαίρεση και τους λογισμούς του, θα μπορούσε ίσως να σχετιστεί με την ασκητική κακοπάθεια και το μαρτυρικό φρόνημα∙ όχι, όμως, με την πίστη – τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο. Η χρήση της μάσκας, ωστόσο, εγείρει ξεκάθαρα ζήτημα πίστεως.

ΙΕΡ: Πράγματι...

ΣΩΚ: Δεν κρίνω αυτούς που εκκλησιάζονται με μάσκα. Συμβουλεύει ο Θείος Παύλος «συ τις ει ο κρίνων αλλότριον οικέτην; τω ιδίω Κυρίω στήκει ή πίπτει· σταθήσεται δε· δυνατός γαρ εστιν ο Θεός στήσαι αυτόν» (Ρωμ. 14,4).
Είναι ακατανόητο, όμως, γιατί κάποιοι σπεύδουν να αιτιολογήσουν θεολογικά την πολιτικά ειλημμένη απόφαση της χρήσης μάσκας στους ναούς. Σκανδαλίζουν τους απλούς πιστούς και κλονίζουν την αθώα, άδολη και παιδική εμπιστοσύνη τους στον Ουράνιο Πατέρα – μέσα κι έξω απ’ το Ναό. Και την χρειάζεστε τέτοια πίστη, ότι έχετε μπροστά σας βουνά να κουνήσετε (Ματθ. 17,20)...
____
1. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας, «Και στον Ναό Χριστιανέ μπορεί να κολλήσεις κορωναϊό», ιστότοπος «Ρομφαία», 28/8/2020.
2. Του ίδιου, «Πώς το λέγουν με βεβαιότητα οι πολλοί, ότι στον Ναό δεν πρόκειται να μας συμβεί καμία ζημιά;», ιστότοπος «Ρομφαία», 4/9/2020.